Arap Birliği ya da Arap Ligi, 1944 yılında imzalanan İskenderiye Protokolü ile temelleri atılmış bir organizasyondur. Temeli 1944 yılında atılan Arap Birliği; 22 Mart 1945 tarihinde Mısır, Ürdün, Irak, Lübnan, Suudi Arabistan ve Suriye’nin Kahire’de bir araya gelmesiyle kurulmuştur. Toplamda 22 üyesi bulunan birliğin 2011 olayları sonrasında Suriye ile ilişkisini kestiği bilinse de yakın dönemde Suriye Arap Birliği’ne geri dönmüştür.
Arap Birliği’nin Amaçları Nelerdir?
1945 yılında kurulan ve varlığı yaklaşık 80 yıldır devam eden Arap Ligi, çeşitli amaçlar doğrultusunda üyelerin daha güçlü bir yapıya sahip olmasını hedeflemektedir. Bu kapsamda Arap Ligi şu hedefler doğrultusunda ilerlemeyi arzu eder.
• Birliğe üye ülkeler arasında yakın iş birliğinin gerçekleştirilmesini sağlamak,
• Üye ülkelerin politikalarını koordine ederek daha güçlü bir yapı oluşturmak,
• Arap Birliği üyelerinin egemenlik ve bağımsızlığını kesin bir şekilde korumak,
• Üye ülkelerin işleri ve çıkarlarını ele alarak çalışmalar yürütmek.
Tüm bu hedefler düşünüldüğünde Arap Birliği, üyelerinin egemenlik haklarını koruyarak daha başarılı bir sürece odaklanmayı arzu etmektedir. Bu çerçevede birliği Arap ülkeleri bütünleştirici bir organizasyon olarak kabul etmek yanlış olmayacaktır.
Arap Birliği Üyeleri ve Ülke Statüleri
Arap Birliği’ne üye 22 ülke bulunmaktadır. Üyelerin yanı sıra Ermenistan, Brezilya, Eritre, Hindistan ve Venezuela’dan oluşan 5 gözlemci ülke de yer almaktadır. Arap Baharı sürecinin başlangıcıyla Libya ve Suriye gibi ülkelerin üyeliği askıya alınmış olsa da bu coğrafyada meydana gelen normalleşme ile askıya alınan üyeliklerin de haklarının geri verildiği gözlemlenmektedir. Resmi dili Arapça olan örgütün mevcut genel sekreteri Ahmed Ebu Gayt’tır. Düzenli aralıklarla gerçekleşen zirveler çerçevesinde üye ülkelerin durumu ve politikalarının değerlendirilmesine yönelen Arap Ligi, Arap dünyası açısından değeri çok büyük olan bir siyasi örgüttür.
Arap Ligi’nin Askeri Gücü
Arap Birliği’ne üye ülkelerin oluşturduğu Arap Birliği Ortak Savunma Konseyi, birliğin askeri gücünü oluşturmaktadır. BM benzeri bir askeri yapılanması olmasa da savunma alanındaki kararlar ve ortak hareket etme arzusu birliğin askeri gücü olarak kabul edilmektedir.