1.GİRİŞ:
TBMM’ne 2010 yılı ocak ayında sunulan ve mart ayında yasalaşan BİYOGÜVENLİK KANUNU konusunda objektif bir anlayışla yapılmaya çalışılan tanımlayıcı bir değerlendirme; aşağıda “TEMA önerileri sonunda gerçekleştirilen iyileştirmeler, esasen tasarı aşamasında var olduğu görülen ve Kanuna da aynen yansıyan olumlu hususlar ve Kanun metninde yeterli bulunmayan konularla kaygı duyulan kimi hususlar” olarak üç ayrı bölüm halinde, kısaca açıklanmaya çalışılmıştır.
2.TEMA ÖNERİLERİ DOĞRULTUSUNDA SAĞLANAN İYİLEŞTİRMELER:
TEMA adına hazırlanan 15 Ocak 2010 değerlendirme raporunda yer alan ve komisyonlarda sözlü olarak savunulan başkaca öneriler sonucu gerçekleştirilen iyileştirmeler aşağıda kısaca sıralanmıştır.
-“Bakanlığın görev ve yetkileri” başlıklı 8’inci maddeye “Biyogüvenlik Kuruluna uygun çalışma koşullarını sağlamak” görevinin eklenmesi, öneri doğrultusunda kabul edilmiştir.
-Tasarının bir çok maddesinde GDO ve ürünleri konusunda risk anlamında “sosyo – ekonomik nitelikli değerlendirmelerin yapılacağı” yolunda hükümler yer almış, ancak bu değerlendirmenin kapsam ve içerik açılarından niteliğinin ne olduğu açıklanmamıştır. TEMA görüşleri yönünde 2 nolu “Tanımlar” maddesinin (z) fıkrasına bu nitelikte bir tanım eklenmiştir.
z)Sosyo ekonomik değerlendirme:Başvuru hakkında karar verilmeden önce değerlendirilmek üzere, GDO ve ürünlerinin çevreye serbest bırakılması ve kullanılması sürecinde biyolojik çeşitlilik ve kullanıcıları çiftçiler üzerindeki etkilerden kaynaklanacak sosyo-ekonomik bedelleri belirlemek üzere bilimsel esaslara dayanarak yapılan tüm çalışmalar”
-Öneri doğrultusunda 3’üncü maddenin ikinci fıkrasına GDO ve ürününün ithalatı sürecinde gereken başvuru ile ilgili belgeler arasına “materyalin içeriğine ilişkin bilgilerin de eklenmesi” sağlanarak kanımızca çok temel bir eksiklik giderilmiştir.
-GDO ve ürünlerinin insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasını sağlayacak anlayışla ithalatı, ihracatı ve kullanımı kurallarını ayrıntılı olarak açıklayan 3’üncü maddenin on dördüncü fıkrasında sayılan “korumacılık sağlayıcı koşulların” karmaşa yaratmadan gereğince anlaşılması için, maddenin baş kısmına taşınması gerçekleştirilmiştir.
-Tasarının aynı maddesinin on birinci fıkrasında bulunan “ Biyogüvenlik Kururlu kararlarının kamuoyunun görüşlerine açılması” hükmünün, kamuoyu görüşünün saptanmasının zorluğu gözetilerek, “kararları kamuoyuna açıklanması” biçimine dönüşmesi sağlanmıştır.
-Öneri yönünde, tasarının “Yasaklar” başlıklı 5’inci maddesine “GDO ve ürünlerinin bebek mamaları ve bebek formülleri ile bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanımının yasak olduğu” hükmü de eklenmiştir.
-Öneri doğrultusunda, Biyogüvenlik Kurulunun görev ve yetkileri konulu11’inci maddesine “bilimsel komitelerin uzmanlar listesinden seçilmesi” hükmü eklenmiştir.
-Tanımlar başlıklı 2’inci maddeye GDO materyalinin başka ürünlere dönüştürülmesi sürecini kapsayan “işleme” hükmünün eklenmesi gerçekleştirilerek, bu sürecin de kamu yararına denetim kapsamına alınması sağlanmıştır.