Geçen haftaki yazımda bağlarda budamanın nasıl yapılacağı konusuna başlamış fakat bitirmemiştik. Bu nedenle bu hafta budamaya kaldığımız yerden devam ediyoruz.
Öncelikle bildiğiniz gibi birçok üzüm çeşidi bulunmaktadır. Bu üzüm çeşitleri de kısa, kısa karışık, uzun ve karışık olarak budanabilmektedir. Budama şekilleri asmanın terbiye şekli ile birleştirilerek uygulanmalıdır. Yani Terbiye şekli çeşitlerin budama isteklerine göre belirlenmelidir. Terbiye şekli dediğimiz ise asmanın gövdesine verilen şekildir.
Kısa budamaya uygun çeşitler Sabit Kordon şeklindeki terbiye sistemi ile yetiştirilirler. Bu sistemde yerden 40-100 cm yüksekliğinde kordon teli, bu telin 25-30 cm ve onun da 35-40 cm üzerinden geçen 2 şer adet yeşil sürgün bağlama telinden oluşmaktadır. İlk sürgün bağlama telinin iki tane olması sürgün bağlama işçiliğini oldukça azaltmaktadır. Kısa budanan çeşitler için uygun bir sistemdir. Bu sistemde çeşidin gelişme gücüne bağlı olarak kara kol (kordon) üzerinde 20-25 cm aralıklarla üste doğru dik geliştirilen başlar oluşturulmakta, başların üzerinde de 2-3 gözlü kısa çubuklar bırakılmaktadır.
Genellikle çekirdekli softalık çeşitler ile bazı şaraplık çeşitler yani dip gözleri verimli çeşitler bu sistemle yetiştirilerek kısa budanırlar. Her yıl kış aylarında, başlar üzerinde bırakılan 2-3 gözlü sürgünden sürmüş olan genç sürgünlerden gövdeye en yakın ve sağlıklı olanı seçilerek diğerleri uzaklaştırılır. Kalan sürgün çeşide özgü olarak 2-3 göz üzerinden budanmalıdır.
Kısa karışık budama dip gözleri verimli olmayan, 5-7 inci gözleri verimli olan üzüm çeşitlerinde kullanılan budama şeklidir. Kısa karışık budama Sabit Kordon sistemi üzerinde uygulanan bir yöntemdir. Sabit Kordon’un geliştirilmiş bir modeli olup Kordon şekli verilmesinden sonra asmanın ana kollarında 20-25’er cm aralıklarla oluşturulan başlar (kafalar) üzerinden çıkan tek yıllık çubukların uçta olanı 5-7 gözden, gövdeye yakın olanı ise 2-3 gözden kısa bırakılarak uygulanan budama şeklidir.
Uzun ve uzun karışık budamalar daha çok çekirdeksiz çeşitlerde uygulandığından ve bölgemizde yaygın olmadığından dolayı bu budama şekillerinden bahsetmek istemiyorum.
Ancak şuna dikkat edilmelidir ki budamada öncelikle asmanın şeklini bozan, hastalıklı, yaralanmış ve yeterince pişkinleşmemiş sürgünlerin asmadan uzaklaştırılması gereklidir.
Aslında budama ile ilgili temel bilgileri bir kenara bırakırsak, ilimizde bulunan önemli miktardaki bağ goble şeklinde tesis edilmiş yer bağ olduğundan, istesek de istemesek de zaten kısa budama yapmak zorundayız. Bu nedenle özellikle razakı grubunda yer alan çeşitlerin kısa karışık budanması gerekir. Ancak, bu budamayı sadece telli terbiye sistemlerinde uygulayabiliriz.
Kısaca budamayla ilgili sizlere aktarmak istediklerim bu haftalık da bu kadar.
Ürününüz bol, kazancınız bereketli olsun.