Çalışanların işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilmeleri, genellikle işten çıkarılma durumlarıyla sınırlı olsa da, bazı durumlarda kendi rızasıyla işten ayrılanlar da kıdem tazminatı alabilir. Bu yazımızda, kendi isteğiyle işten ayrılan çalışanların kıdem tazminatından nasıl yararlanabileceklerini ve hangi şartların gerekli olduğunu detaylı bir şekilde ele alacağız.
Kıdem Tazminatı Almanın Şartları
Genellikle, bir çalışanın kıdem tazminatı alabilmesi için en az 1 yıl çalışmış olması ve işten çıkarılmış olması gerekmektedir. Ancak, bazı özel durumlarda, çalışan kendi isteğiyle işten ayrıldığında da kıdem tazminatı alabilir.
Kıdem Tazminatı Alma Şartları:
- Emeklilik: Emeklilik şartlarını sağladığınızda, kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz. Emeklilik için çeşitli süre ve yaş şartları bulunmaktadır:
- 08.09.1999 Öncesi: Kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl, kısmi emeklilikte ise 15 yıl ve 3600 gün prim ödemesi gerekmektedir.
- 09.09.1999 ile 30.04.2008 Arası: Kadınlarda 58 yaş, erkeklerde 60 yaş ve 7000 gün prim ödemesi gereklidir.
- 01.05.2008 Sonrası: Kadın ve erkekler için 7200 gün prim süresi ve 65 yaş şartı bulunmaktadır. Kısmi emeklilikte ise 5400 gün prim ödemesi gereklidir.
Kendi İsteğiyle İşten Ayrıldığında Kıdem Tazminatı Almak
Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz’ın belirttiğine göre, çalışanlar prim günlerini ve hizmet sürelerini tamamladıklarında, yaş şartını beklemeden kıdem tazminatı alabilirler. SGK’dan yazı almak zorunlu değildir; ancak işveren sosyal güvenlik yasalarına hakimse, emeklilik şartlarını sağladığınızda kıdem tazminatını talep edebilirsiniz.
Kıdem Tazminatı Almanın Koşulları:
- 1999 Öncesi İlk İşe Giriş: 3600 prim günü tamamladığınızda kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz.
- 1999-2008 Arası İlk İşe Giriş: 7000 prim günü tamamladığınızda kıdem tazminatı alabilirsiniz. Kısmi emeklilikte ise 4500 gün prim ödemesi yeterlidir.
- 2008 Sonrası İlk İşe Giriş: 7200 prim günü tamamladığınızda emeklilik şartlarını beklemeden kıdem tazminatı alabilirsiniz.
Yeni Yılda Kıdem Tazminatı Artışları
Kıdem tazminatı, brüt maaş üzerinden hesaplanır ve asgari ücret ile memur maaş katsayısı arasında değerlendirilir. 2024 yılı için asgari brüt ücret 20.002,50 TL olarak belirlenmiştir. Yıl sonunda kıdem tazminatında %50 civarında bir artış öngörülmektedir. Şu anda kıdem tazminatının üst tavanı 41.828,42 TL olup, yıl sonunda enflasyon oranı dikkate alındığında bu rakamın 45.245,80 TL'ye ulaşması beklenmektedir.
SGK’dan Yazı Alma Gerekliliği
Prim şartlarını tamamlayarak kendi isteğiyle işten ayrılan bir çalışanın SGK’dan yazı almasına gerek yoktur. Ancak işveren, kıdem tazminatını ödemek için SGK’dan yazı talep edebilir. Ayrıca, yüksek kıdem tazminatı almak isteyen çalışanların yıl sonunu beklemeleri avantajlı olabilir.
Bu bilgiler ışığında, kıdem tazminatından yararlanmak isteyen çalışanlar, prim günlerini ve hizmet sürelerini tamamladıktan sonra kendi rızalarıyla işten ayrılabilir ve kıdem tazminatını talep edebilirler