Sosyal medya platformu X’te yer alan Anketler ve Raporlar isimli hesap skandal bir paylaşıma imza attı. Türkiye Lezzet Haritası adı altında bir paylaşımda bulunan hesap Bilecik’i tiye aldı. Ancak Bilecik’i tiye alan bu paylaşıma başta Bilecikliler olmak üzere ülkemizin dört bir köşesinden tepki yağdı.
Bahse konu paylaşımda, Türkiye haritası 4 renge boyandı. Yemekleri güzel olan şehirler kırmızıya, yemekleriyle övünen şehirler turuncuya, yemekleri kötü olan şehirler sarıya, ‘Buralarda en azından ölmezsiniz’ başlığı ile gösterilen şehirler ise griye boyandı.
Bilecik ise bu dört renkten farklı olarak mavi renk ile ‘Bilecik’ başlığı altında ayrı bir kategori olarak gösterildi.
ANADOLU’DAN ve GÖNÜL COĞRAFYAMIZDAN BÜYÜK TEPKİ!
Bilecik’e karşı takınılan bu tavır “İnsanı yaşat ki devlet yaşasın” felsefesinin doğduğu topraklara bir saygısızlık olarak yorumlandı. Bilecik’in ‘Buralarda en azından ölmezsiniz’ kategorisinin dahi dışında gösterilmesi hem Anadolu’dan hem de gönül coğrafyamızdan büyük tepki topladı.
Birlikte yaşama sanatının inşa edildiği ve buradan tüm dünyaya yayıldığı Bilecik’in bu ve buna benzer hakaretvari yaklaşımlara karşı her zaman gerekli cevabı vereceği mesajları yüksek sesle deklare edildi.
BİLECİK, TÜRK MUTFAĞININ ÖNEMLİ BİR PARÇASI
Anketler ve Raporlar isimli hesabın Bilecik’i genellemelerin dışında bırakan paylaşımı ile ne amaçladıkları anlaşılamamakla birlikte ilimizin lezzetleri hakkında bilgi sahibi olmadıklarını gösterdi. Çünkü Bilecik sahip olduğu 300 lezzetle Türk Mutfağının önemli bir parçası.
Bilecik, Osmanlı Devleti’nin kurulduğu topraklar olması hasebiyle Osmanlı Yemek Kültürü’nün merkezlerinden ve Osmanlı döneminde saraya birçok meyve ve sebze gönderilen bir vilayet. Ayrıca, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde Osmaneli’nin ayva lokumu ile Söğüt’ün üzüm turşusundan bahsedilmekte.
COĞRAFİ İŞARET SAHİBİ LEZZETLER
Ayrıca, Bilecik’in coğrafi işarete sahip kendisine özgü lezzetleri bulunmakta. Bilecik Pazaryeri Helvası, Bozüyük Mercimekli Mantısı, Osmaneli Ayva Lokumu, Osmaneli Karpuzu ve Çukurören Biberi bu ürünlerin başında gelenlerden.
300’ÜN ÜZERİNDE YÖRESEL TAT
Son olarak Bilecik’in lezzetlerini bilmeyenler için uzunca bir hatırlatma yapmak gerekiyor. Çünkü Bilecik’in 300’ün üzerindeki yöresel tatlarını kısa bir şekilde anlatmak mümkün değil. Bilecik’in kendine has yöresel lezzetleri arasında çorbalar, hamur işleri, etli yemekler ve daha niceleri bulunmakta.
Yapılan araştırmalarda tespit edilen Bilecik’in 300 yöresel lezzetini paylaşıyoruz:
Çorbalar; Tavuklu Sebzeli Çorba, Ispanak Çorbası, Erik Çorbası, Pazılı Çorba, Yalancı İşkembe Çorbası, Yoğurt Çorbası, Hamidiye Çorbası, Toğga (düğün) Çorbası, Un Çorbası, Aşiret Çorbası, Sarımsaklı Yoğurt Çorbası, Yörük Çorbası, Ispanaklı Yoğurt Çorbası, Pırasalı Patates Çorbası, Egova Çorbası, Nohut Çorbası, Fasulye Çorbası, Yeşil Mercimek Çorbası, Adiğe Çorbası, Tarhana Çorbası, Arap Aşı Çorbası, Tavşan Çorbası, Tavuk Çorbası.
Hamur İşleri(Unlular); Pırasalı Börek, Mercimekli Mantı, Prehor, Linga, Malak Hamuru, Özbek Ekmeği, Lokma, Gözleme, Haluje, Yağlı Ekmek, Gebe Börek, Haşhaşlı Gözleme, Katmerli Haşhaşlı Poğaça, Cevizli Lokum, Etli Girs, Ekmekli Börek, Pirinçli Ev Makarnası, Tirit, Şipleme, Şipirt, Karaçay Böreği, Kıymalı Karaçay Böreği, Krep Akıtma Böreği, Etli Mantı, Kabaklı Börek, Şelame, Hambal, Kırma, Duvaklı Mantı, Un Aşı, Mantı, Avcı Mantısı, Şhıp-Şhıp, Papara, Dağ Haluje, Hamursuz, Tseldav, Höşmerim, Poğaça, Suya Kaçan, Göbete, Talaş Böreği, Hamursuz Çörek, Katlama, Kolay Pizza, Midye Börek, Haşhaşlı Börek, Kurtköy Eriştesi, Gerdemeli Gözleme, Kül Böreği, Haşhaşlı Yörük Poğaçası, Kül Ekmeği, Tavşan Böreği, Sütlü Karıştırma, Mamrıs, Abısta, Kaçamak, Mamaliga, Haltımış, İçli Pide.
Etli Yemekler; Sulu Köfte, Ekşili Köfte, Köfteli İslim Kebabı, Yoğurtlu Yahni, Lampır Lepsi, Saksı Kebabı, Kuzu Kebabı, Yalancı Döner, Çoban Kavurma, Abaza Yahnisi, Salçalı Köfte, Ciğer Sarma, Nohutlu-Bulgurlu Sulu Köfte, Çullu Köfte, Dana Rosto, Kaburga Kebabı, Ğomile, Gulaş, Güveç,Sulu Köfte(Murat Oğulları Aşı),Corume, Nekull, Barbunya Köftesi, Çeyrek, Çetme Köfte, Karıştırma.
Tavuklar; Tavuklu Döner, Tavuklu Keşkek, Çerkes Tavuğu, Fırında Tavuk, Tavuk Sarma, Mantarlı Tavuk, Misalis, Kağıtta Piliç.
Balıklar; Mantarlı Alabalık, Fırında Alabalık, Tavada Kızartma Alabalık, Tavada Izgara Alabalık, Haşlama Alabalık, Hamsi Buğulaması.
Sütlüler, Mantarlar, Av Hayvanları; Koyaj, Gerzaj, Sütlü Nerki Mantar Yemeği, Soğanlı Mantarlar, Cincil Karıştırması, Mantarlı Krep, Büryan, Borana, Çerkes Peyniri.
Dolmalar, Sarmalar, Pilavlar; Zeytinyağlı Yaprak Sarması, İncir Dolması, Cevizli Domates Dolması, Zeytinyağlı Biber Dolma, Bulgur Dolması, Labada Sarması, Enginar Dolması, Havuçlu Pilav, Dağıstan Pilavı, Tomtom, Ekşili Tomtu, Buğday Pilavı, Bulgur Pilavı.
Sebze Yemekleri; Lahana Aşı, Yeşil Domates Yemeği, Kabak Çiçeği Kızartması, Taze Fasulye Kızartması, Sızbal, Soğan Kavurma, Erik Aşı, Erik Yemeği, Ekşili Fasulye, Nohut Köftesi, Kükü, Yoğurtlu Ispanak, Etli Nohutlu Pırasa, Yumurtalı Patates, Fasulye Ezmesi, Sebze Burger, Beşamel Soslu Fırında Ispanak, Sandal Sefası, Patlıcanlı Köfte Sarma, Isırgan Aşı, Bahar Yemeği, Karıştırma, Ispanak Yuvarlama, Şaştım Aşı, Lalezar, Karışık Marmelat, Çotul, Şak Şuka, Kerevizli Pırasa, Dövmeç, Ğını, Iştır, Sarımsaklı Biber, Sütlü Lahana, Yoğurtlu Patates.
Yardımcı Yemekler ve Salatalar; Kabaklı Salata, Muhammara, Çerkes Tuzu, Pirinçli Yeşil Mercimek Salatası, Tavuk Salatası, Beyaz Lahana Salatası, Kamber Biber Salatası, Semiz Otu Salatası, Beyin Salatası, Tarator.
Tatlılar, Pastalar, Kekler; Guguk Tatlısı, Akça Helva, Kara Helva, Dut Tatlısı, İncir Tatlısı, Sütlü İncir Tatlısı, Kabak Tatlısı, Sütlü Kabak Tatlısı, Pancar Kabak Tatlısı, Lilinga Tatlısı, Fincan Tatlısı, Aşure, Ekmek Tatlısı, Parmak Tatlısı, Tespih Tatlısı, Kaz Ünüğü, Büzme, Ev Baklavası, Lokma, Zerde, Mala, Kurt Boğazı, Vişneli Ekmek Tatlısı, Un Helvası, Kalbura Bastı, Çatala Bastı, Mürdüm Eriği Tatlısı, Ayva Aşı, Elmalı Muhallebi, Peynir Helvası, Sütlü Kadayıf, Kara Kabak Aşı, Papatya Pastası, Portakallı Pasta, Haşhaşlı Kek.
İçecekler; Kahve, Çay, Koroçay, Kundusuv
İlçe Bazlı ön plana çıkan yemek ve gastronomi değerleri ise Yenipazar ilçesinde; dağ eriği ekşili erişte, keşli erişte, süzme yoğurtlu erişte; Bozüyük ilçesinde, çömlekte alabalık, mercimekli mantı, yörük bohçası, ekşili çorba, erik aşı; Söğüt İlçesinde 700 yıllık şifalı yörük pilavı; Pazaryeri ilçesinde coğrafi işaretli ürünlerimizden pazaryeri helvası, boza, tahinli dondurma, oğlak kapama; Osmaneli ilçesinde, Lefke ayva kebabı, samsa tatlısı, nohutlu mantı, haşhaşlı cevizli lokum, yaprak sarması, ceviz ezmesi, ayva tatlısı, ayva lokumu, erişte, kireçte kabak tatlısı, balaban köftesi; İnhisar ilçesinde düğün keşkeği, yaprak sarma, sini mantı, gözleme, nişasta helvası, nar pekmezi, nar şerbeti, nar lokumu, ciğer çorbası; Gölpazarı ilçesinde, ısırgan otlu tarhana çorbası, nohutlu tepsi mantısı, uhut tatlısı, cevizli baklava, cevizli bükme lokum, haşhaşlı cevizli gözleme, ıspanaklı borani, ekşili çorba, kapama, köy ekmeği; Bilecik ilinde fırın kebabı, bıldırcın kebabı, güveçte kurufasülye, meşhur ayşe kadın fasulye, ovmaç çorbası, soğanlı börek, kömme, köpük helvası, Osmanlı şerbeti, domdom helvası, linga tatlısı, çukurören biberinden yoğurtlu atom gibi lezzetleri söylemek mümkün.