“Haberlerde her gün izlediğimiz, duyduğumuz, okuduğumuz bir ifade:
“Filân terör örgütünün sözde bölge sorumlusu...”
Akıllarınca “sözde” demekle, ihanet çetesini; senin bölgen mi var ki sorumlun olsun diye küçümsüyorlar.
Fakat maksat hâsıl olmuyor, haberleri yok.
“Sözde” denince… Hainin, o mevkide olmadığı veya o mevkiyi hak etmediği ifade edilmiş olur. Hain, bölge sorumlusuyum diye yalan söylemiş. Veya yanlış istihbarat… Örgüt de, mensubu da, mevki de küçümsenmiş olmaz; bilakis, “bölge sorumluluğu” kabul edilmiş, hattâ bölge sorumluluğunun, örgüt mensupları nazarında itibarlı olduğu bile kabul edilmiş olur.
“Sözde” deyince mevki değil, kişi tenkit ediliyor. Meselâ “sözde vali” denince kişinin, o makamın hakkını yerine getirmemesi tenkit ediliyor. Vali olmanın icabını ifa etmiyor, denmiş oluyor.
Örgütün ve mensubunun küçümsenmesi için “sözüm ona” deyiminin kullanılması gerekir. “Filân terör örgütünün, sözüm ona bölge sorumlusu”... İşte o zaman, hem ihanet çetesi, hem bölge sorumluluğu, hem de yakalanan veya öldürülen hain küçümsenmiş olur... Aynada kendini aslan gören kedi… Hayal âleminde yaşayan güruh… Güçlü görünme gayretinde örgüt… Örgüt içinde sen şusun denince havalara giren palyaço… Hayatlarını hiç uğruna heba edenler topluluğu…
“Sözde” demekte ciddî tenkit var… “Sözüm ona” denince alaycı küçümseme... İnce ince… Bıyık altından gülmek… Birkaç örnek sunalım:
“Sakal, tozpembe yanaklarına sözüm ona, erkeksi bir gölge katıyor kuruntusundalar.” (H. Taner)
“Bu patlamalar onların kazma seslerini sözüm ona bastıracaktı.” (İ. O. Anar)
“Sözüm ona bu, burjuva nizamına isyan gösterisidir.” (Peyami Safa)
“Sözüm ona muhalefet partileri, iktidara gelmeyi bekliyor ama çalıştıkları yok.” (Ergun Onarır)
“...kendilerini şu sözüm ona 'geniş sosyalistler' maskesi altına gizleyen...” (Burhan Arpad)
“Sözüm ona liman şehri!” (Uğur Becerikli)
Böyle haberleri hazırlayanlar ve sunanlar, Türkçe'yi güzel ve doğru kullanmada, sözüm ona cemiyete örnek kişiler…
“Ses bayrağım” kimlerin elinde, kimlerin dilinde!..