Kıdem tazminatı, işçinin çeşitli sebeplerle işyerinden ayrılırken işveren tarafından İş Kanunu gereğince işçiye emeklerinin karşılığı olarak vermiş olduğu bir tazminat şeklidir.
Kıdem tazminatının alınabilmesi şartları da yine İş Kanunu'nda belirlenmiştir. İşçi, işveren tarafından haklı nedenle işten çıkartılırsa ki bunlar; bazı sağlık sebepleri neticesinde devamsızlık yapması, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerde bulunması ve benzeri nedenler olup bu durumlarda işçinin kıdem tazminatı alma hakkı yoktur. Ayrıca, işçi haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmemişse de kıdem tazminatı alamaz.
Peki, işçinin iş yerinden ayrılmasının haklı nedenleri nelerdir?
1) Çalıştığı iş, bir sebeple işçinin sağlığı için tehlikeliyse,
2) İşveren yahut başka bir işçinin bulaşıcı hastalığı varsa,
3) İşveren, iş sözleşmesinin yapıldığı sırada iş hakkında gerçeğe uygun bilgiler vermeyerek işçiyi yanılttıysa,
4) İşveren, işçinin kendisine veya ailesine karşı şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söylerse, davranışlarda bulunursa veya cinsel tacizde bulunursa,
5) İşveren, işçiye veya ailesine karşı sataşmada bulunur, gözdağı verirse veya kanuna karşı bir eylem yapması için kışkırtırsa veya işçi ile ailesine karşı bir suç işler, veyahut ağır isnad ve ithamlarda bulunursa,
6) İşçi, diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından iş yerinde cinsel tacize uğrar ve bunu işverene bildirdiği halde işveren gerekli önlemleri almazsa,
7) İşveren tarafından işçinin ücreti sözleşme şartlarına uygun hesap edilmez ve ödenmezse.
8) İşyerinde bir haftadan fazla süre işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler olursa; işçi sözleşmesini haklı nedenle feshe dayandırarak sona erdirebilir ve kıdem tazminatını almaya hak kazanır.
Ayrıca işçinin;
1) Askerlik vazifesini yapmak,
2) Bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumundan yaşlılık, emeklilik veya malulluk aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla,
3) Yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi isteğiyle ayrılırsa, (15 yıl sigortalılık+ 3600 prim gün sayısı)
4) Kadının evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde kendi isteğiyle ayrılması halinde,
5) Ölümü halinde de kıdem tazminatı alma hakkı saklıdır.
Son olarak, işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olması gerekmektedir. İşçi, iş yerinden ayrılırken kıdem tazminatını, eksik ücretlerini veyahut başkaca haklarını almamışsa
'tüm haklarını aldığına dair' kendisine sunulan belgeye kesinlikle imza atmaması da büyük önem arz etmektedir.
Hukukun üstünlüğünün daim olduğu günler dileğiyle...