Türkiye Cumhuriyeti devlet adamları içinde en büyük sorumluluk –şu anda devlet ve millet olarak hakkımız olan yerde değilse– muhakkak ki, Süleyman Demirel’indir.
He şeyden önce, bir zamanlar, Macaristan’daki heykeli önünde “Ne büyük adamlarmış, ta buralara kadar gelmişler” şeklinde hayranlığını belirttiği adaşı Kanunî Sultan Süleyman gibi uzun bir saltanatı oldu. Sadece bu bile en büyük sorumluluğu ona yükler.
İkincisi… İktidardan düşüşleri de, iktidara gelişleri de hata… Hele dava olarak gördüğünü ve müdafaa ettiğini söylediği demokrasi yönünden… Biz bunu söylerken demokrasiyi müdafaa etmiş olmuyoruz, onun bağlılık iddiasının halini göstermiş oluyoruz.
Üçüncüsü… Bu kadar uzun süre kaldığı halde, bir tane bile kalıcı bir iş beceremedi. Bir gelenek tesis edemedi. Özal’a öfkesi, ondaki bu başarıyı görmekten olmalı.
Dördüncüsü… “Şapkayı alıp gitmesi” ile verdiği zarar yetmiyormuş gibi Türk kültürü ile taban tabana zıt “şapka”yı bir sembol yapmaya kalktı. Yapamayınca, mahcup olup çöpe atmak yerine yavaşça “şapka”yı saygı duyulması gereken bir eşya gibi bir kenara koymak pişkinliğini gösterdi.
Beşincisi… Bir tek vecize olacak söz söyleyemedi. Üstelik “Dün dündür, bugün bugündür” gibi, “Terörle yaşamaya alışmalıyız” gibi Tanzimat’la ortaya çıkan idare-i maslahatçılığın en bariz lâfını etti.
Sayılamayacak kadar söz verdi. Kaçını ve hangilerini yerine getirdi sorusuna vereceği cevap, pek uzun konuşma becerisine rağmen pek kısa olacaktır.
Allah’ın hikmetine bakın… Devlet koltuğundan “7 defa giden” devlet koltuğuna “6 defa dönen” sık sık kaza geçiren ve sık sık düşen, her seferinde korumaları tarafından kurtarılan bu zat, başına gelenlerden –meselâ sık sık düşmesinden– ders almış mıdır?
12 Eylül’le “ben hesaplaştım” diyerek, milletin hesaplaşmasını umursamadığının, ihtilâlcileri kayırdığının farkında mıdır?
Her faninin öleceğinden, istese de istemese de burada kaçtığın hesapların orada görüleceğinin şuurunda mıdır? Ve ahır ömründe, her saniye milletten koptuğunun farkında mıdır?