Pazara, hastaneye ve akraba ziyaretine giderken otomobili olmayan ve toplu taşımalarda sıkıntı çeken her aile babası, bir aracım olsun diye hayal kurardı geçmiş yıllarda. Üniversite mezunu hayata yeni başlamış bir gencimiz, ailesinden ilk ne isterdi dersiniz? Kadim yol arkadaşlarımız olan eşlerimiz keşke bana ait bir otomobilim olsa da! Çocuklarımı okula götürsem, anne & babamı ziyarete istediğim zaman gitsem derlerdi bir zamanlar. Son günlerde otomobil almak ve kullanmak geçmişten kalan güzel bir öykü gibi. Umarım yeni elektrikli araç projeleri bu peri masalının devam etmesini sağlar.
Bugün siz değerli okurlarımıza anlatacağımız yeni konumuz elektrikli araçlar. Evet, bu devirde yakıtlısını almak, varsa binmek, hatta sıfırını paranızla bile bulmak çok zor artık. Ama hayal edin! Çarşı, Devlet Hastanesi ve Üniversite hattında, ücretsiz dedirtecek fiyatlara taşıma yapan hibrit bir elektrikli toplu taşıma aracı geliştirildiğini! Fikir güzel ama, bu konu üzerinde kamuoyu oluşturup tartışmak için, biraz da açıklama yapmak gerekir.
Söze ilk olarak elektrikli otomobil sahibi olmak isteyenler için başlayalım. Ulaşım maliyetleri açısından yakıtlı araçlarla karşılaştırmalı incelenmesi öncelikli konu. Elektrikli motorlar benzin ya da mazotlu araçlara göre çok daha verimli çalışır. Ayrıca ürettikleri tork değerleri hemen hemen %70 oranında daha fazladır. 1,4 litre benzinli bir aracın 70 kW güce sahip motoru 4400 RPM devirde 127 Nm tork üretebilir. Büyük ihtimalle ülkemizde gelecekte en çok satılacak elektrikli bir SUV ise, 26 kW motorla 2000 RPM’de 120 Nm tork üretebilmektedir.
Yakıt karşılaştırması yapmak için sadece elektrikli aracı hesaplayacağım, zira içten yanmalı motora sahip otomobillerde ulaşım giderleri herkesin bilgisinde. Çoğu elektrikli araç yokuş aşağı giderken elektrik üretebilecek şekilde tasarlanmıştır. Düz yollarda daha az akım çekeceği için harcanan güç de az olacaktır. Bu durumun bir sonucu olarak araştırmalar; otomobillerde seyir halinde sadece %50 oranında elektrik motor kapasitesi kullanımının olduğunu göstermiştir. Tabi ki bu sonuç; bulunan bölge, eğim, yol tipi ve hava koşullarına göre farklılık gösterecektir. Böylece 90 km hız için ortalama saate 13 kWh elektrik tüketimi ortaya çıkacaktır. Ayrıca farklı yol koşulları ve hızlar dikkate alınarak 100 km menzilde yapılan testlerde 18 kWh enerji tüketimi gözlemlenmiştir.
Elektrik maliyeti tedarikin sağlandığı güç kaynağına göre farklılık gösterebilir. Günümüz koşullarında evlerimizden temin edilecek bir sistemde yaklaşık 40 - 45 tl yakıt masrafı anlamana gelmektedir. Yani yüksek oranda akaryakıt maliyetinden tasarruf sağlanabilir. Unutmayalım bu durum şarj istasyonlarının kar payı ve sisteminize göre değişim gösterebilir. Sadece yakıt maliyetleri değil, aynı zamanda sıfır araç alırken vergi maliyetleri de diğer araçlara göre çok daha düşüktür. Yanı ÖTV için %10 ve KDV içinse %18 vergi ödersiniz sadece.
Tabi her güzel hikâyede yer alan kötü karakterler de var bu seride. Öncellikle araç fiyatları batarya maliyetleri yüzünden çok daha fazla. Bazı şirketler sadece batarya kiralayıp, her yıl ücret bile isteyebiliyor. Batarya sadece maliyetleri artırmıyor, aynı zamanda menzilleri de sınırlıyor. Maalesef orta direğin günümüzde 20,000 Euro bandına alabileceği bir otomobil 250 km menzille sınırlı. Tabi ki bu rakam da fabrika koşullarında yapılan deneylerde gizli. Birde zamana ve kullanıma bağlı olarak mesafelerin azalması söz konusu. Zaten maksimum 10 yıl kullanımı olduğu söyleniyor. Gelecek ise elektriği depolamada kullanılan 3 kat daha verimli hidrojen teknolojisinde. Ama tam bir bomba bagajında yer alacak ve aile araçları için şu an hayli pahalı bir teknoloji.
Burada teknoloji konusunu kısa keselim, böylece biraz da halkımız için ortalama üç kat ulaşım maliyetlerini azaltacak taşıt projemizden bahsedelim. Adalarda at arabaları yasaklanıp yerine elektrikli araç projesi başlatılmıştı. İşte ihale aşamasında proje geliştirdiğimiz arkadaşlarımız, klasik araç benzeri bir tasarımla yer aldı ve maalesef o gün bu proje başarılı bulunmadı. Başarılı olan proje tasarımıysa aslında bildiğimiz golf arabasının biraz sündürülmüş bir versiyonu. İşte böylece çıktımı sana Bileceğimiz için yeni bir fikrim var konusu.
Biz de BŞEÜ merkezli olarak ilgili kurumlarla ortak, 10 + 15 kişi taşıyacak kompozit kaportalı ve alüminyum şaseli bir araç geliştirelim derim ben. Bu araç 60 km hız sınırına sahip olsun ve sadece üniversite & merkez arasında çalışsın. Yokuş yukarı çıkarken hibrit sistem devreye girerek, benzinli motor arka teker için güç üretsin. Birde rüzgârgülleri ve güneş panelleri kurulursa merkez terminale, ücretsiz olabilir toplu taşıma şehrin kalbinde. Eeee halkımız bu projeyi yapacak başkanı en az 2 dönem daha seçer! Teknik detaylar ve proje öyküsü merak edenler için, önümüzdeki yazılarda yer alacak gelecek projelerinde.
Bugünde siz değerli hemşerilerimize popüler teknolojik konulardan birisini açıkladık. Aynı zamanda halkımızın bir derdine daha derman aradık. Gelecek fikir üreten akademisyenlerde artık! diyerek sağlıcakla kalın.