Aşağıda, 5553 sayılı Tohumculuk Kanununa ilişkin olarak bu metnin dördüncü maddesinde gerçekleştirilen değerlendirme sonucu, gerekli görülen öneriler özetlenmeye çalışılmıştır.

Öneriler oluştururken, Kanunun iptal edilmesi veya bir biçimde toptan değiştirilmesi gibi bir olanağın doğması varsayılarak, maddeler için gelişmeci yeni anlayışlar ön görülmüştür.

1.Amaç maddesinin, “ tohumlukların çeşit safiyetinin sürdürülmesi, fiziki niteliklerinin korunması, üreticiye güvenli ve nitelikli tohum sağlanması ve kamu yararının korunması” temel doğrultularında geliştirilmesi uygun olacaktır. Gerekli bulunur ise bu maddede Islahçı Hakları Kanununun konuya ilişkin maddelerine gönderme de yapılabilir.

2.Kapsam maddesinin, gelişecek amaç maddesiyle örtüşecek biçimde genişletilmesi gerekir.

3.Tohumculuk alanında oluşturulması öngörülen alt birlikler ve Türkiye Tohumcular Birliği ile ilgili olan ve kırk üç maddelik tasarının yirmi dört maddesini kapsayan hükümlerin bir kez daha gözden geçirilmesi, bu örgütlerin “amaçları, temel nitelikleri, hukuksal yapıları ve temel görevleri” dışında kalan ve örgütlerin “işleyişlerine, üyeliklerine, genel kurullarına, seçimlerine” ve benzeri konularına ilişkin ayrıntı nitelikli hükümlerin, düzenlenecek tüzük ve yönetmeliklerde yer almak üzere, Kanundan çıkarılması gereklidir.

4.Tanımlar maddesinin (a) bendinde sektörde yer alacaklar sıralanırken “süs bitkileri üreticileri” ifadesi de kullanılmıştır. Toplumca kullanılan köklü ya da kesilmiş süs bitkilerinin tüketim malı olduğu gözetilerek, bunların kapsama girmemesini gereğince açıklamak anlamında, bende “süs bitkileri tohum, çelik, fide ve fidanı yetiştirenler” eklemesinin yapılması gerekir.

5.Aynı maddenin (e) bendinde yer alan bilimsel nitelikli çeşit tanımı, teorik açıdan GDO tohumluklarını da kapsayabilir. İnsan ve tüm canlılar açısından ciddi sağlık sorunları yarattığı ileri sürülen GDO ların tohumculuk anlamında çeşit kapsamına girmediğini ortaya koymak açısından, ya ilgili bende “GDO çeşitleri hariç” anlamında ekleme yapılması ya da GDO tohumlarını çeşit saymayan bir başka ifadenin Kanuna bir başka madde olarak eklenmesi ve bu metne hazırlandığı bilinen Biyogüvenlik Kanun tasarısındaki anlayışın yansıtılması, toplumun sağlıklı geleceği bakımından son derece önemlidir.

6.Bilimsel terminolojiye uygunluk açısından (ı) bendindeki Genetik Kaynak ifadesinin, “Gen Kaynağı” biçiminde değiştirilmesi uygun olur.

7.Tanımlar maddesinin (s)bendinde açıklanan Tohumluk Kontrolörlüğü hizmeti, bitkisel üretimde tohumculu süreciyle ilgili bilimsel ve teknolojik birikim ve deneyimi gerektirdiğinden, bende “bu görevin Ziraat Fakültelerinin Tarla Bitkileri ve Bağ-Bahçe bölümleri mezunu ve tohumculuk konusunda uzmanlık kazanmış ziraat mühendisleri eliyle görüleceği” anlamında bir ekleme yapılması uygundur.

8.Kanunun “kayıt altına alma” başlıklı dördüncü maddesine, “ıslahta yararlanılması mümkün olan ve ülkenin ekolojisi, toprağı ve diğer yetiştirme koşullarına uyum sağlamış özgün köy çeşitlerinin” eklenmesi de yararlı olacaktır.

9.Üretim izni ile ilgili beşinci maddede yer alan “gerçek ve tüzel kişiler” ifadesi çok genel anlamda kamu kesimini de kapsıyor görünse de, bu konudaki haklı kuşkuların giderilmesi bakımından, bu ifadenin “kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ve gerçek kişiler” biçiminde değiştirilmesi gereklidir.

10.Tohumluk üretimi ve sertifikasyonu üstün tarımsal teknolojiyi, ticareti ve denetimi ise konuya ilişkin bilimsel ve teknik formasyonu gerektirdiğinden, üretimle ilgili beşinci maddeye “tohumluk üretenlerin”, sertifikasyona ilişkin yedinci maddeye “sertifikasyon hizmeti veren kuruluşların”, ticaretle ilgili yedinci maddeye “tohumluk pazarlayan, ithal ve ihraç edenlerin” ve “piyasa denetimine” sekizinci maddeye, “konu uzmanı ziraat mühendisi istihdam edilmesini zorunlu kılacak ve bu personelin görev ve sorumluluklarını tanımlayacak”nitelikte hükümler eklenmelidir.

KAYNAK : TEMA VAKFI DERLEYEN : A.E.