Merhaba. Bayram dönüşü iş hayatına döneceklerden bilgisayar başında çalışanlara, uzun süredir derlediğim internet kaynaklarından göz sağlığı üzerine bir şeyler hatırlatmak istedim.

Önce bilgisayardan kaynaklanan göz rahatsızlıklarındaki belirtilerden bahsedeyim. Çoğu kişide farklı farklı gelişebileceğini baştan söyleyeyim.

Baş ağrısı, bulanık veya çift görmek, bilgisayara bakarken birden ekran dışında bir yere bakmaya çalıştığınızda odaklanma sorunu, gözlerde ağrı, yorgunluk, kuruluk, yanma hissi, yaşarma en sık rastlanan rahatsızlık türleri. Bir de dolaylı olanlar var. Boyun, omuz, sırt, bel ağrıları bu dolaylı olanlara giriyor.

Büyük ihtimal işimizi değiştiremeyeceğimiz ve işimiz de bilgisayar başında ise olabildiğince bu etkileri azaltmanın yollarını aramak lazım.

Bilgisayarımızı koyduğumuz yer genelde masa olduğu için öncelikle masaüstündeki düzenimizi gözden geçirmemiz gerekir. Bilgisayar ekranı gözümüzden 40 cm civarında uzakta olmalı. Ayrıca göz seviyemizden çok yukarıda veya aşağıda değil mümkünse aynı seviyede olacak şekilde yüksekliği ayarlanmalı.

Bazı internet sitelerindeki yazı tipleri ya da yazı-arka plan renk karmaşası okunabilirliği size göre zorlaştırabilir. Bu konu da mümkünse internet tarayıcınızla oynayarak bir miktar değiştirilebilir.

Bilgisayar ekranı temiz olmalı, ekrandaki parmak izleri gibi nedenlerden dolayı oluşan yansımalar bu şekilde önlenmelidir.

Ekran çözünürlüğü çok önemlidir. Çalışmaya alıştığınız çözünürlük belki de artık gözünüze rahatsızlık veriyor. Ekranınızın çözünürlüğü ile oynayarak belki de daha rahat bir çalışma ortamı sağlayabilirsiniz kendinize. Ekranın parlaklık ve karşıtlık (kontrast) ayarları da aynı soruna yol açabilir. Çözüm için yine size uygun olan ayarları yapmanız gerekir.

Işıklandırma konusu ise bence en önemli konulardan biri. Çok aydınlık veya çok karanlık çalışma ortamları bence baştan yanlış. Aydınlatma için kullanılan ışık kaynağının da önden ya da yukarıdan değil mümkünse yandan gelmesi gerekir. Karşıdan gelen ışık gözlerimizi kasmamızı, kaşlarımızı çatmamızı sağlar. Arkadan gelen ışık da ekrana yapacağı yansımadan ve parlaklıktan dolayı yine sonu kafa ağrısına varabilecek kaş çatmalarına neden olabilir. Işık kaynağı dediysek ille pilli ya da elektrikli bir şey düşünmeyin. Pencereler de birer ışık kaynağı olarak tanımlanabilir. Hatta iş yerlerinde belki de hiç dediğim anlamlarda düşünülmemiştir.

Çok kişiden duymuşumdur. Bilgisayar kafamı ağrıtıyor serzenişini. Hâlbuki belki masanın yeri değişse, arkaya ya da öne pencereyi almak yerine yanda pencere olacak şekilde yerleşim sağlansa, fazla ışıklar kapansa ya da farklı ışık kaynağı kullanılsa belki de hiç karşılaşılmayacak sorunlar yaşanıp duruyordur.

Peki, bu kadar sebebinden bahsettiğim bilgisayarlı iş hayatı kaynaklı göz rahatsızlıklarına nasıl çözümler önerilebilir? En başta gerekli değilse sürekli bilgisayara bakmaktan vazgeçilmelidir. Yok, bakmak şart ise sık sık ekrandan gözler ayrılmalı, başka yerlere odaklanmaya çalışılmalıdır. Uygun aralıklarla (45 dk. – 1 saat) bilgisayar başından kalkmalı, göz kuruluğunu önlemek için fazladan gözlerimizi kırpmalıyız. Doktora giderek kontrolden geçmeli belki de gözlük ya da göz damlası kullanımına başlamalıyız.

Görüldüğü gibi birçok göz problemi aslında bilgisayar değil, çevre etkenlerden kaynaklanmaktadır. Yani kaldırın bilgisayarı koyun bir resim çerçevesini. Aynı ışık, yansıma, parlaklık ve aynı bakma süreleri ile belki yine benzer sorunları yaşarız. O kadar da günâhını almayalım bilgisayarların.

Saygılarımla.

DEFAULT: Bilgisayar tarafından önceden tanımlanmış varsayılan düzenlemeler ve ayarlardır. Örneğin bir yazıcı için çıkış alacağı kâğıdın A4 ebatlarında ayarlanmış olması varsayılan (default) olabilir. Siz isteğinize göre bu kâğıt tipini değiştirebilirsiniz. Varsayılan (default) ayarlara döndüğünüzde ise kâğıt ebadı yine A4 olarak kullanılacaktır.