Merhaba kıymetli okurlarım. Üniversitemizin Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi Bitki Analiz Laboratuarında bitki analizleri başladı. Bu önemli bir gelişme çünkü Bilecik ve yakın çevresine hizmet verecek bir laboratuar. Çiftçilerimiz arasında yaprak analiz olarak da bilinir. İlimizin tarımsal gelişimine katkı sağlayacağı inancındayım. Doğru bir analiz ve sonuç için yapılması gerekenleri detaylı yazdım. Hayırlı olması dileğiyle buyurun başlayalım.

BİTKİ ANALİZLERİ

Bitkinin tamamının ya da belirli bir aksamının element içeriğini ortaya koyan bir tekniktir. Bitki analizlerinin, mevcut olan beslenme bozukluklarını anlama ve gidermede olduğu kadar dolaylı da olsa toprağın verimlilik durumunun anlaşılmasında da önemi büyüktür.

BİTKİ ANALİZİNİN AMACI

Bitki analizi toprak analizlerine ek olarak toprakların besin sağlama kapasitelerinin belirlenmesine yardımcı olmak için yapılır.

Bitki besin elementlerinin elverişliliklerini ve bitkilerin besin alımı kapasitelerini belirlemek, besin elementi durumu ile bitki performansı arasındaki ilişkileri incelemek için yol göstericidir.

BİTKİ NUMUNESİ ALMA ŞEKLİ VE ALINMA ZAMANI

Numune alınacak yapraklar, tam güneş ışığına maruz kalmış, ana dallar ya da gövdenin büyüme ucunun hemen altındaki gelişimini yeni tamamlamış kısımlar olmalıdır.

U veya X şeklinde yürüyerek o yıla ait güneş gören sürgünlerden, araziyi temsil edebilecek kadar ağaçtan, yeteri kadar yaprak numunesi alınmalıdır.

Bitkinin yaprak büyüklüğüne göre, uzman kişilere danışılarak 100-150 adet yaprak alınması uygundur. Bir bahçede bir yaprak örneğinin temsil ettiği alan 20 dekarı geçmemelidir.

Arazinin bir kısmı, toprak tipi bakımından diğer kısmından tamamıyla farklı olabilir.Belirgin farklılıklar göz önüne alınarak her farklı toprak tipine göre örnekleme ayrı olmalıdır.Aynı şekilde arazideki her bitki çeşidi için ayrı numune alınmalıdır.

Şekil 1: Yaprak Örneği Alma Şekli

Bitkilerden numune alım zamanı bitki çeşidine göre değişiklik gösterir, bazı bitkilerin alım zamanı ve şekli aşağıdaki tablo da gösterilmiştir.

BİTKİ ÖRNEĞİ ALINMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

• Alınan yaprak örneklerinin tür ve çeşit özellikleri aynı olmalıdır.
• Karışık olarak örnek alınmamalıdır.
• Alınacak yaprak örneği ıslak olmamalıdır.
• Örnek olarak seçilen yapraklar o büyüme devresi için ortalama yapraklanma koşullarına sahip olmalıdır.
• Anormal derecede büyük veya küçük yapraklar örnek olarak alınmamalıdır.
• Hastalık-zararlı belirtisi olan, yanmış, kurumuş, kıvrılmış veya herhangi bir böcek tarafından yenmiş, yırtılmış yapraklar alınmamalıdır.
• Bitkilerden temsil gücü yüksek olan bir örnek alınması, bitkinin gelişim dönemi veya belirli bir amaca yönelik örnekleme zamanı, her bitkiden alınan aksam sayısı ve örnekleme için seçilen bitki sayısı vb. gibi etmenlere bağlı olarak değişir.
• Örneklemede bir yöntem seçilmişse o doğrultuda hareket edilir, eğer belirli bir örnekleme yönergesi yoksa veya bilinmiyorsa örnekleme için üstteki olgun yaprakların seçimi genel bir kuraldır.
• Yapraktan gübreleme veya ilaçlama gibi işlemler sonrasında yaprak numunesi alınmamalıdır.

BİTKİ NUMUNESİNİN ETİKETLENMESİ

• Örnekler alındıktan sonra delikli naylon torbaya konulur.
• Etikete gerekli bilgiler yazılarak torbaya koyulur ve iple bağlanır.
• Etiketlenen yaprak örneklerin en kısa zamanda laboratuvara analiz için gönderilmesi gerekmektedir.
• Şayet o gün gönderme imkânı yok ise toplanan örnekler buzdolabına konmalıdır. Buzdolabı +4°C'de tutulmalıdır.

Etikette neler olmalıdır?

• Örneğin alındığı yer ( il, ilçe, köy)
• Örneğin alındığı mevkii
• Örneğin alındığıtarlanın ada/parsel bilgisi
• Ağacın yaşı
• Bitki türü
• Sulama şekli
• Sulu veya kuru ziraat yapıldığı
• Daha önce verilen gübre miktarı ve cinsi
• Örnek alınan bahçedeki bitkilerin yapraklarında gözlemlenen anormal belirtiler yazılır.
• Çiftçinin ad, soyad, tc, telefon bilgisi

BİTKİ NUMUNESİNDE YAPILAN ANALİZLER

Bitki analizleri için Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından önerilen analizler aşağıda belirtilmiştir.

• Azot,
• Fosfor,
• Potasyum,
• Kalsiyum,
• Magnezyum,
• Demir,
• Bakır,
• Mangan ,
• Çinko