Geçen hafta eski bakanlardan Hasan Celâl GÜZEL, Hakk’ın rahmetine kavuştu.

Millî Eğitim Bakanlığı sırasında Ankara’da, yılın öğretmenlerine bir akşam yemeği verdi. Bu yemekte, “cemiyetin hangi seviyede olduğunu, öğretmene verdiği değer gösterir” dedi.Bakanlık olarak, öğretmenin hakettiği saygıyı, itibarı kazanması için bir proje hazırladıklarını söyledi.

Bir (slogan) düşünmüşler: “Eli öpülesi öğretmen!”… Bunu her vesile ile hattâ fırsatlar zuhur ettirerek, her imkânla her ferdin kafasına gönlüne ve kalbine yerleştireceklermiş. Yazılar, resimler…Büyük, kısa, çizgi ve kukla çeşitleriyle filmler…El ilânından kitaba kadar yazılı eserler… Tiyatrodan, Karagöz’e kadar, sesli sessiz, tekli çoklu gösteriler… Korolar, sergiler, geziler… Yarışmalar, ödüller, teşvikler… Bilgi ve bilim toplantıları…Hâsılı devlet; bütün imkân ve gücü ile “Eli öpülesi öğretmen” ifadesini benimsetecekmiş… Proje tamamlanmış, hemen yürürlüğe konacakmış… Yemekten sonra yapılacak toplantıya sayın bakan da katılacak, öğretmenlerle sohbet edecek ve soruları cevaplandıracakmış

Sayın bakan toplantıya gelemedi. Müsteşarı katıldı.Müsteşarına;proje ile ilgili bir maruzatım olduğunu söyledim.Kendilerine arzedilmek üzere maruzatımı ifadeye izin istedim. Buyurun dedi…

Sloganla öğretmene değer kazandırılmasının mümkün olup olmaması bir yana… Ve yine böyle birgayret yerine, eli öpülmeye değer öğretmenin yetiştirilmesinin kâfi olup olmayacağı bir yana… “-esi” eki ile müspet ifadeli kelime türetilemez. Bu ekin fonksiyonu, kötü istek ifade eden ilenme ve beddua kelimeleri türetmektir. Bu ekle müsbet ifadeli kavramtüretilmek istenirse millî zevk bunu benimsemez. Orada arzettiğim örneklerden birkaçı:

Geberesi denir, yaşayası denmez…

“Yıkılası hanede evlâd ü iyal var” (Âşık Dertli)

“Yıkılası Bağdat seni döverken” (Kayıkçı Kul Mustafa, Karacaoğlan’ın diyenler de var)

Hattâ bu ekten sonra, iyi veya kötü her şeyin dozunu arttırma ifadesi kazandıran (-ce) eklenerek, ilenme ve bedduanın şiddeti arttırılır:

Kör olasıca…Boyu devrilesice… Hışma uğrayasıca…

“Cehenneme odun olasıca” denir, “Cennete giresice” denmez.

Benim ikazımın tesiri ne oldu, bilmiyorum; o proje uygulanmadı.

Rahmetli gönül rahatlığı ile dua edilecek, imanlı bir güzel insandı… Allah rahmet eylesin!