“Uludağ yüksektir” derken Uludağ’ı ilk defa keşfetmiş gibi eşekçe bir emniyet içinde abuk sabuk lâf ederler:

–Dünya çapında şairimiz yok, romancımız yok, mütefekkirimiz yok; bestekârımız, (aktör)ümüz, mimarımız yok!..

Evet yok; zira 7 yaşındaki çocuğa okutmak için kendi çapımızda bir kıraat kitabımız yok…

(Mark Orel)in çizmesinde bir çivi eksik olsaymış, Roma medeniyet bütünü tam olmazmış… Öyle!.. (Mark Orel)in çizmesinde tek çivi, bütün Roma medeniyet bütününü tutan, belki en uzak, fakat bir bakıma en yakın teferruat halkası… (Bütün), bütün olduğunu, işte o en uzak ve en hurda halka üzerinde hulâsa edecektir.

(Eskimo)lu çocukların bile, fok balıklarına ve sabahsız gecelere dair annesinden dinlediği ninni, onun kıraat kitabıdır. (Eskimo)luya kadar gerilerseniz, bu işi yalnız annelerin elinde bırakabilirsiniz. Fakat kendi kendinizi tepeden tırnağa bir tartaklayacak olursanız, aynı işi, annelerin elinde bile körlettiğimizi fark edemez misiniz?

(Kanser) hastasının altın dişe özenmesi gibi (klâsik)leri tercüme ettiren – ki bu tercümelerin iş ve fikir madeni tenekedir – Maarif ölçümüz, bir kıraat kitabının şamil mânâsı ve temel değeri üzerinde bizimle konuşabilmek ehliyetinde midir? Değildir; çünkü bize şöyle diyecektir:

–(Okul)lara git de gör, (okuma) kitabımız var mıymış, yok muymuş!..

İntihar, sinema, (futbol), fuhuş, kumar, sarhoşluk, iltimas, dalkavukluk, karaborsa, yalancılık, cinayet, hırsızlık, yedisinden yetmişine kadar, kendi kıraat kitabını her gün biraz daha fazla ezberlete dursun… Ortada, dağ gibi yükselen, ufuk gibi kucaklayan, gök gibi yutan kötülük, mekteplerde kıraat kitabı olmayışına karşılık, bu işi menfi tarafından başıboş hayatın deruhte etmesinden…

Fabrika yapmayın, işlemez; kanundan bahsetmeyin, önlemez; demokrasya bahsini açmayın, olamaz; Türk san’atkâr ve mütefekkirini beklemeyin, gelemez; zira kıraat kitabınız yoktur. Bütün bir milleti, ruhunu dayadığı bütün kaynaklarla 7 yaşındaki çocuğa göre cici cici renklendirecek, şekillendirecek, seslendirecek kıraat kitabı!... Hani?..

N.F.K.