Değerli halkımız asrın felaketinin üzerinden iki hafta süre geçmiş olup, artık enkaz kaldırma çalışmalarına başlanmış durumda. Yetersiz proje, uygun olmayan malzeme, rant ve yanlış şehirleşme gibi birçok konu deprem sonrası kamuoyunda gündeme gelmiştir. Ama şu an için, gün birlik olma, acıları dindirme ve yeni felaketlere karşı önlem alma zamanıdır. Bu kapsamda son bir hafta kardeşlerimden ve arkadaşlarımdan aldığım sorular üzerine çelik evler ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında yazmaya karar verdim. Ayrıca Beypazarı’nda hemen hemen ilk ruhsatlı çelik evlerden birini yapan esnaf abimiz ise yaşadığı büyük sorunları ve önerilerini siz değerli okurlarımıza köşe yazımızda aktaracak.

İlk olarak söze çelik ev tiplerini açıklayarak başlayalım. Bir konteyner alsak da şu bizim köydeki bahçeye koysak derdik değil mi? Herkesin hayali olan hobi bahçeleri artık deprem sonrası bir zaruri ihtiyaç olmuş gibi sanki. Aslında mimari özellik, kullanım ve üretim tipine bağlı olarak çok farklı çelik ev çeşidi bulunmakta. Sandviç panelden üretilmiş konteynerler çelik yapıların ilk örneği.  Taşıma, ucuz fiyat ve kolay üretim sebebiyle çoğunlukla tercih sebebi. Aslında iki sacın arasına sıkıştırılmış köpük malzemeden duvarlar yapılmakta. Ana karkas ise genelde kesim büküm galvanizli malzemeden üretilmekte. Bazen de profil ve kaynaklı imalat birlikte kullanılmakta. Saç yapı nedeniyle yazlar aşırı sıcak ve kışlar aşırı soğuk genelde. Bu yüzden betopan konteynerler piyasaya sürülmekte. Tabi ki fiyatlar %60 daha fazla maalesef.

Aslında çelik ev denince yurt dışında da yaygın olarak kullanılan villa benzeri dekorasyona sahip hafif çelik yapılar ilk akla gelmektedir. Kimi zaman bu yapılarda OSB malzemesi üzerine harç işlemi file ile birlikte yapılarak kompozit bir duvar bile yapılabilmektedir. Depreme karşı son derece dayanıklı olan bu evlerde; en önemli emniyet sebebi düşük ağırlık, kaplamayla korozyona karşı dayanım ve yüksek elastisite modülüne sahip çeliklerin kullanılmasıdır. Üstelik yapının bakımı ve tadilatı beton yapılara göre çok daha kolay ve ucuzdur. Tek sorun ise hali hazırdaki yönetmelikler ve tapu kadstro çalışmaları bu kapsamda gerçekten çok yetersiz durumda. Dilerseniz Beypazarı esnaflarından Fatih Beyin bir betopan konteynar ruhsatı alabilmek için verdiği savaşı aktaralım siz değerli Sakarya Gazetesi okurlarına.

Fatih bey emekli olduğu zaman hali hazırda çok katlı bir evde oturmasına rağmen, köy hayatına özlem duyarak bir arsa alır. Resmi olarak sorun yaşamamak adına ve kurallara uygun bir konteynar koymak ister bu alana. Gerekli işlemleri başlatmak için belediyeye gider. Ama herkes şaşkındır bu duruma. Çünkü kaçaktır çoğu konteyner ve genelde imar affıyla resmileşmiştir bu yapılar. Talep karşısında kimi zaman mühendisler bile kendi arasında sorun yaşar.

İlk olarak temel atılacaktır bu arsaya. Mühendisler 14’lük demir kullanmasını ve 2 ton demir atmasını ister kendisinden. ‘’Dört katlı ev için gerekli bu kadar demir. Seni neden konteyner için bu kadar zorluyorlar?’’ der ustalar. İşte orda başlar fatih beyin mevzuatlar ve bürokrasi ile ilk imtihanı. Bu kadar mı? Tabi ki de hayır! Bir inşaat mühendisi ile birlikte müteahhitle de anlaşmasının gerektiği söylenir. Bu iş için 2.000 tl verir ve müteahhitlik belgesi alır. Sonrasında komisyona girer ve bunun yalnızca bir konteyner olduğunu, temelin diğer şehirlerde nasıl yapıldığını aktararak ikna eder yöneticileri. İki katlı bir ev için gerekli demiri döşeyerek temeli bitirir. Gerekli çizim belgeleri ve mühendis imzası bulunan bir şirketten betopan konteynerini temin eder.

Elektrik nispeten kolay olmuştur kendisi için. 20,000 tl para öder ve direk yakınında olduğu için elektriğini kolayca alır. Ama su tam bir kâbus olmuştur ailesi için. Çünkü yetkililer ana boruyu kendisinin bulması gerektiğini söylerler. Kendilerinin görevinin yalnızca suyu bağlamak olduğunu anlatırlar. İşte kepçeci ile kazılmadık yer bırakmaz fatih bey, ama yine de bulamazlar boruyu. Aslında yetkililer yanlış yer göstermiştir haritadan. Bir yönlendirme sonucunda çok farklı bir yerde çıkar bu boru. Parası ile rezil olmuştur Fatih Bey. Sadece yasalara uyarak resmi bir biçimde konteyner sahibi olmak ister bu aile aslında.

Sonrasında çevre düzenlemesi ve ev eşyalarını yerleştirme işlemi başlar yani en keyifli kısım. Fatih bey Beypazarı’nda tanınmış bir döner ustası olunca susmaz telefonları deprem sonrası. Herkes ne kadara mal ettiğini ve resmi prosedürleri sorar kendisine. Eşinin ilk başta istemediğini ama şimdi iki katlı bir çelik ev almadıkları için çok pişman olduklarını bizlere açıklar. Ayrıca tüm Bilecik halkına kesinlikle betopan kaplamalı bir yapı almalarını önerir. Biz de bu bahçeden çeşitli fotoğraflar koyduk merak eden okuyucularımıza.

Aslında Bilecik Belediyesinden ve ilgili makamlardan bir talebim var bu konu hakkında. Lütfen dirilişin şehrinde ne yapmalı halkımız bu tür yapılara yatırım yaptıklarında? Ben Beypazarı gibi bir zorluk ve karmaşanın olduğunu düşünmüyorum. Ama kimsenin mevzuat ve uygulama hakkında detaylı bir bilgisi yok. Benimle iletişime geçen yetkililerin tüm açıklamalarına yer veririm bu köşe yazılarımızda.

İşte önerilerim çelik ev hayali olanlara;

-Kaynaklı yapılardan uzak durun

-Galvaniz kaplama yapılmalı, yani boyayla geçiştirilmiş olmasın yüzey koruması

-Mümkünse kaplama imalat sonrası daldırma galvaniz olsun

-Kesinlikle betopan olsun iç ve dış duvarlar

-Temele taş atıp geçmeyelim. Gerekli demir ve hasırı uzman görüşü dikkate alarak döşeyelim

-Ruhsat alalım ve imar affını beklemeyelim

-Mümkünse dıştan ısı yalıtımı olsun

- ‘’Bir gün ben burada yaşamak zorunda kalabilirim’’ diyerek yaşam alanını ona göre belirleyelim.