Değerli okuyucularım geçen hafta Celali İsyanlarını ana nedenlerini ve yarattığı olumsuzlukları yazdık. Bir cümle ile 6 yazılık seriyi özetlemek gerekirse “köylüyü yok sayan, toprağına göz dikenler kısa süreli kazançlı çıktığı görülse de sonuçta onların çocuklarının da olduğu gelecek nesiller çok ağır bedeller ödüyor, milletin sosyolojisi ve ahlakı tamir edilmez şekilde bozuluyor, devlet ağır ağır sona doğru gidiyor.

Bu hafta toplumsal açıdan son derece önemli bir konuyu yazmaya başlayacağız. Ahlak kişiler olduğu toplumlar açısından son derece önemlidir. Ahlakın kaynak ve uygulamaları son derece dikkat çekicidir. Bu kapsamda az bilinen kaynaklardan ahlak hakkında kısa bilgiler sunmaya başlayalım.

Bu yazımıza XX. Yüzyıla damga vurmuş birçok liderin kütüphanesinden eksik etmediği bir düşünürün kitaplarından bir özet ile başlayacağım. Şüphesiz bu bilim insanından en çok etkilenen liderlerden birisi de Mustafa Kemal ATATÜRK’tür. Kütüphanesinde hemen hemen tüm kitapları yer alan bilim insanı onun bilişsel, düşünsel yapısının oluşmasında etkin olan ilk kişidir diyebiliriz. Zaten sözlerinin bir kısmı doğrudan ondan alınmadır. “Savaş görünmez güçlerin görünür mücadelesidir” buna güzel bir örnektir. Son derece sağlam temellere sahip devleti kurarken en çok etkilendiği kişi yine bu bilim insanıdır diyebiliriz. Burada herkesin aklına aynı soru gelecektir. Bu kişi kimdir? Bu kadar önemliyse biz niye bilmiyoruz? Cevabı biraz da siz değerli okuyuculara bırakalım. Güneş bile küçücük bir ayçiçek tohumunu gelişmesi için 1,366 watt/metre² enerji üretiyor. Bunun için saniyede saniyede 564 milyon ton hidrojeni, 560 milyon ton helyuma dönüşmek için tarifi imkânsız bir çaba içerisinde.

“Uygarlıkları çok gelişmiş uluslar için geleceğin hayati problemi, entelektüel kültürleri ile uluslara bağımsızlıklarını sağlayacak yegâne güç olan karakterlerini, özellikle iradenin katı eğitimini üst üste getirebilmek olacaktır”. Ne kadar derin ve gerçek bir cümle. Yani önce gelişmiş uygarlık olacaksın. Sonra da bunu koruyacaksın. Öyle tesadüfle olmuyor. Yine kitaplardan devam edelim. “Bir ulusun gücü akıl ve zekâsına değil, fakat onun karakterine bağlıdır”. Hemen ilk akla gelecek yanlış düşünceyi düzeltelim. Akıl ve zekâ bireylerin olduğu kadar ulusların yaşamında da çok önemlidir. İlkel toplumlar hariç hemen hemen her millette onu yükseklere taşıyacak akıllı ve zeki özel kişiler vardır. Ancak bu kişileri kullananlar yüksek karakter özelliklerine sahip milletlerdir. Bu milletler onları bulup seçer, önlerine her türlü imkânı sunar ve medeniyetlerini ileriye götürürler. Cevabı yine kitaplardan bulalım. “Akıl doğanın sırlarını incelemeye ve onun güçlerini kullanmaya yarar. Karakter kendini yönetmeyi ve zorluklarla başarılı bir şekilde direnmeyi öğretir”. İşte bir ulusun ruhunu oluşturan bu karakter özellikleri asırlar boyunca yavaş yavaş atasal birikimlerden oluşur.

Bu karakter özellikleri sonunda onun fiziksel özellikleri gibi değişmez zihin yapısını meydana getirir. Böylece çok uzun zamanda oluşan ulusun ruhu sınırlı sayıda özellikten meydana gelir. Kitaplar bu sınırlı sayıdaki özellikleri basitçe şu şekilde ifade etmektedir. “Bir ulusun ruhunu oluşturan ahlaksal ve zihinsel karakterler bütünü o ulusun geçmişinin sentezini, atalarının mirasını, davranışlarının itici güçlerini temsil eder”.

Toplumsal ahlak konusunda kitaplardan bir iki cümle ile bu haftalık konumuzu sonlandıralım. “Ahlak, bir çağın toplumsal gerekliliklerinin sentezini temsil eder. Yalnızca varlığını devam ettirmek isteyen bir toplum bile iyi ve kötüyü birbirinden ayıracak vazgeçilmez bir ölçüte sahip olmak zorundadır”. Bu cümleleri yine bilim insanının bir cümlesi ile bitirelim. “Hiçbir uygarlık ahlak olmadan sürüp gidemediğinden yasalar ahlaksal buyrukları koruyup sürdürmek için ne kadar katı kurallar yığsalar azdır”.

Değerli okuyucularım geçen yüzyılın liderlerinin baş köşe kitaplarından alıntılar ile konuya giriş yaptık. Yüksek karakter özelliklerine, ahlaki esaslara sahip olmayan ulusların yükselme, medeni olma şansları yoktur. Şimdilik hoşçakalın.