Değerli okuyucularım. Cennet vatanımızdaki ata yadigarı eserlerin varlığını hissettirmek, onlar hakkında bilgi vermek ve aynı zamanda o yapılara hayat veren yönetici ve mimarları rahmet ve minnet duygularıyla anmak için ilimizde bulunan eserleri kaleme almaya devam ediyoruz.

Her bir taşı ve harcanan emeğin bizler için son derece önem taşıdığı bu yapılardan birisi de Bilecik şehir merkezinde bulunan Bilecik Malhatun İlkokulu'dur.

Bilecik Merkez İstiklal Mahallesi'nde yer alan ve giriş kapısı üzerinde bulunan mermer kitabeye göre 1906 yılında Vali Bursalı Reşit Paşa tarafından kadınlar mektebi olarak yaptırılan yapı hakkında aşağıdaki cümlelerde mimari ve teknik anlamda taşıdığı özellikleri siz değerli okuyucularıma aktaracağım.

Etrafı duvarlarla çevrili geniş bir bahçe içinde bulunan yapı, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen bir plana sahip olup zemin ve birinci kat olmak üzere iki katlı olarak inşa edilmiştir. Yapı tamamen taş malzemeden yapılmış ve üzeri alaturka kiremit kaplı kırma çatıyla örtülmüştür. Yapının giriş cephesi olan doğu cephesinin duvarı taş olup özgün haliyle kalmış, diğer cepheler sonraki dönemlerde yapılan onarımlar sonucu sıvanmıştır.

Yapının iki katı üç cephede yer alan çok sayıdaki pencerelerle aydınlatılmıştır. Alt kata doğu ve batı cephe ortasında bulunan iki kapı ile üst kata batı cephesinde bulunan kapıyla giriş sağlanmaktadır. Pencereler dikdörtgen formlu ve basık kemerli olarak tasarlanmıştır. Pencerelerin kemerleri bir yay gibi belirginleştirilerek tüm kenarları dışa çıkıntılı kartuşlarla vurgulanmıştır. 

Doğuya bakan ön cephe, ana giriş olması nedeniyle diğer cephelere göre daha özenli inşa edilmiştir. Doğu cephe ortasında dikdörtgen formlu çift kanatlı demir kapısı bulunmaktadır. Kapının hemen üzerinde mermer kitabesi bulunmaktadır. Bu dönemde inşa edilen yapılarda sıkça karşımıza çıkan silmeler bu yapıda da bulunmaktadır. Zemin kat ile birinci kat ayrımını veren yatay silme yapının sadece ön cephesinde verilmiştir. Böylece zemin kat ile birinci kat ayrımı vurgulanmıştır. Arka cephede zemin ve onun hemen üstünde birinci kata girişi sağlayan dikdörtgen formlu kapılar bulunmaktadır. Üst kattaki kapıya dışardan on bir basamaklı bir merdivenle çıkılmaktadır. 

Yapının kuzey ve güney cepheleri sade olup, kuzey cephesinde herhangi bir açıklık bulunmamaktadır. Zemin kat doğu-batı doğrultusunda uzanan dikdörtgen planlı bir koridor ile bu koridoru yanlardan çeviren mekânlardan oluşmaktadır. Bir zamanlar aşevi olarak ta kullanılan yapının zemin katında modern günümüz anlayışına göre bazı değişiklikler uygulanmıştır. 

İki katlı olarak inşa edilen yapıda, üst kata çıkışı sağlayan merdiven; yapının dışına batı cephesinin ortasına yerleştirilmiştir.  Zemin katla büyük ölçüde aynı plana ve plan elemanlarına sahip üst kat, özgün halini koruyabilmiştir.  Koridorun güneyine ve kuzeyine iki mekân yerleştirilmiştir. Sınıflar dikdörtgen planlı olup basık kemerli üçer adet pencerelerle aydınlatılmıştır.

Döneminin önemli yapılarından olan Malhatun İlkokulu oldukça değişikliğe uğrayarak özgünlüğünü kaybetmiştir. Oldukça sade olan yapının içinde ya da dışında süsleme yoktur.

Ancak sadece giriş cephesine bakarak o dönemde çağdaşlarından geri kalmayacak özellikte bir yapı olduğunu anlayabiliyoruz.

Varlıkları ile bu cennet vatanımızın her bir köşesini süsleyen bu tarihi yapıların her bir anında emek harcayan ecdadımızı, minnet duyguları ile anıyor. Cenab-ı Allah'tan rahmet diliyorum. Hoşça kalın.