MUZAFFER ÇEVEN

MUZAFFER ÇEVEN

HAVADAN NEM KAPMAK…

HAVADAN NEM KAPMAK…

Nem, havada ya da başka bir ortamda bulunan su buharı... Nem, hafif ıslaklık, rutubet… Yerle temas eden hava içindeki su buharının yoğuşması veya donarak kristalleşmesi sonucu ortaya çıkan çok küçük su damlacıkları veya buz kristalleri… Sis, yatay görüş mesafesini 1 kilometrenin altına düşüren meteorolojik bir olay… Mutlak nem; salt nem, birim hacim havada bulunan su buharı ağırlığı (g/m3)… Bağıl nem; bir metreküp hava içinde bulunan su buharı ağırlığının, aynı şartlardaki havanın doymuş su buharının ağırlığına oranı… Bağıl nemin %100 olması; havanın daha fazla su alamaması, havaya katılmaya çalışan buharın yoğuşarak sıvı hâline dönüşmesi demek… ‘Nem’ deyince ilk akla gelen keder… Gözler nemli… Yürekler nemli… Hava nemli… Nemli hava, meteorolojide, su buharı ile kuru havanın karışımını belirten terim… Havadan nem kapmak, su kaynaklarının sınırlı olduğu bölgelerde veya acil durumlarda su temin etmenin yenilikçi bir yolu… Havadan nem kapmak, birinin çevresinden veya şartlardan çok çabuk etkilenmesi, abartılı veya aşırı duyarlı olması, küçük sorunlar olduğunda hemen alınganlık göstermesi veya güçlü tepkiler vermesi… Su kaynaklarının yeterli olmadığı durumda, havadan nem kapmak çok gerekli belki… Lâkin olur olmaz durumlarda, alınganlık göstererek havadan nem kapmak, doğru değil… Uçan kuştan nem kapmak, çok sıkıntıda olup, bu sıkıntıdan kurtulmak için her türlü çareye, olmadık yerlere başvurmak, yardım istemek ne kadar doğru? Havadan nem kaparak, en küçük bir şeyden bile alınarak, çok alıngan ve kırılgan davranarak, hiçbir konuda hedefe ulaşılamaz…

İklim değişikliği ve su kaynaklarının giderek azalması, yeni ve sürdürülebilir su toplama yöntemlerine olan ihtiyacı artırmış… Havadan nem kapma teknolojisi, atmosferdeki su buharını toplayarak içme suyu elde etmeyi amaçlayan yenilikçi bir yöntem olarak öne çıkmakta... Ancak bu teknolojinin etkin ve yaygın bir şekilde kullanılması için gerekli bilgi ve farkındalığın artırılması gerekmekte… Su ihtiyacının karşılanması anlamında havadan nem kapmak, atmosferde bulunan nemi toplayarak içme suyu veya tarımsal sulama gibi ihtiyaçlar için kullanılabilir hâle getirme yöntemi… Havadan su kapma teknolojisi, atmosferdeki su buharının toplanıp sıvı hâline getirilmesi demek… Su buharını toplamak ve sıvı hâle getirmek için geliştirilen usuller… Yoğuşma (kondensasyon) metodu: Havanın içerisindeki su buharının, soğuk bir yüzeyle temas ederek sıvı hâle gelmesi prensibine dayanmakta… Sıcak havanın soğuk bir yüzeye çarptığında su damlacıklarına dönüşmesi ve bu su damlacıklarının toplanarak depolanması… Havadaki nemi yoğuşturmak için soğutma sistemi kullanılır… Elektrik veya güneş enerjisi ile çalışabilen Atmosferik su jeneratörleri (AWG - atmospheric water generator)… Absorpsiyon (bir maddenin su buharını içine çekmesi) ve adsorpsiyon (su buharının bir maddenin üzerine yapışması) ile havadaki nemin toplanması… Desikantlar (nem çekici kimyasal maddeler) ile havadaki nemin çekilip, ısıtılarak su elde edilmesi… Solar Desikant Sistemleri: Güneş enerjisini kullanarak desikantların nem çekme kapasitesini artıran sistemler… Güneş enerjisi ile ısıtılan desikantlar, nemi çeker ve daha sonra bu nem su olarak geri kazanılır… Pasif Yoğuşma Sistemleri: Doğal soğutma yöntemlerinin kullanılması… Gece sıcaklığının düşmesiyle yoğuşan su buharının, toplanarak su olarak depolanması… Su ihtiyacını karşılamak için yapılan her bir işlemin avantajı ve dezavantajı var… Havadan nem kapmak için kullanılan teknoloji yöntemleri, su kıtlığı çeken bölgeler için umut verici bir çözüm gibi sanki… Su kaynağı çeşitlendirmesi, su kaynaklarının sınırlı olduğu bölgelerde alternatif bir su kaynağının olması, merkezî su dağıtım sistemlerine bağımlılığı azaltır… Güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak çalıştırılabilen sistemler, çevreye minimal zarar verir… Ancak, yüksek teknoloji gerektiren sistemlerin maliyetleri pahalıya mâl olur… Kullanılan bazı yöntemler yüksek enerji tüketimine yol açar, sürdürülebilirliği azalır… En kötüsü, nem oranının düşük olduğu coğrafî bölgelerde verimlilik azalabilir…

Su ihtiyacını temin için yapılan havadan nem kapma, riskli bir durum… Faydası bir yana, havadan nem kapmanın bedeli doğal dengenin bozulmasına neden… Sosyal ilişkilerde ve iletişimde havadan nem kapmak da öyle… Her şeyden nem kapan, sürekli şüphelenen veya her durumda kötü bir şey olacağını düşünen biriyle iletişim kurmak çok zor… Havadan nem kapan insanlarla sağlıklı bir iletişim kurabilmek ve iletişim kanallarını kapatmamak için neler mi yapabiliriz? Empati kurabiliriz… Havadan nem kapanların hissettikleri duyguları anlamaya çalışabiliriz… Açık ve net olabiliriz… İletişim kurarken net ve açık bir dil kullanabiliriz… Belirsizlik, havadan nem kapanların şüphelerini artırabilir… Sabırlı olabiliriz… Havadan nem kapan insanların endişeleri kolayca geçmez... Sabırlı olmak ve onlara zaman tanımak önemli… Güven ortamı oluşturabiliriz, güvenilir olduğumuzu gösterebiliriz… Verdiğiniz sözleri tutarak ve tutarlı davranarak, bize güvenmelerini sağlayabiliriz… Havadan nem kapanlar endişelendiklerinde veya şüphelendiklerinde, sakin kalabiliriz… Sâkin olmamız, durumun daha da kötüye gitmesini engelleyebilir… Pozitif olabiliriz… Olumlu bir tutum sergileyerek, havadan nem kapanların olumlu olmalarını sağlayıp, onların kaygılarını azaltabiliriz... Doğru ve etkin iletişim tekniklerini kullanabiliriz… Aktif dinleme, geri bildirim verme ve açık uçlu sorular sorma gibi iletişim tekniklerini kullanarak daha etkili bir iletişim sağlayabiliriz…

Yerin, insanın tabii hâli, ehven olanı… Dengelerin bozulması, marazın ortaya çıkmasına sebep… Havadan sudan her bir şeyden, durduk yerde ortaya çıkan bir bahaneden nem kapmak… Buluttan nem kapmak, havadan nem kapmak, leblebiden nem kapmak, rüzgârdan nem kapmak; en küçük bir şeyden alınmak, çok alıngan olmak… Havada bile nem ne kadar yüksek olursa, kendimizi o kadar rahatsız hissederiz… Nemli hava neme doygun olduğundan, terimiz bizi serinletmek için verimli bir şekilde buharlaşmaz… Bu yüzden nemli günlerde, kendimizi daha sıcak ve yapışkan hissederiz… Nem, demiri bile kemirir… Şundan bundan nem kapmak, işte böylesine bir illet de olabilir… Ne nemli ne nemsiz olunur… Neme ihtiyacımız var elbette… % 40-60'lık bağıl nem, genel sağlık durumumuz, solunum sistemi bağışıklık sistemimizin etkin bir şekilde çalışması ve bina içindeki havadaki mikrop ve kirleticilerin yayılmasının önlenmesi için gerekli… Kuru havanın sağlığımız üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkilerini bilmemiz önemli… Düşük neme uzun süre mâruz kalmamız; birçok organlarımızı (beynimizi, böbreklerimizi, dolaşım sistemimizi, cildimizi ve gözlerimizi) olumsuz etkiler… Düşük nem, birçok sağlık sorununa, kronik ve akut hava kaynaklı kirlenmeye, solunum yolu enfeksiyonlarına (iltihaplarına) ve alerjilere karşı direnci azaltır... Kaygısızca ve fütursuzsa yaşamayı tercih etmek ise, nemsiz hâlde var olmaya çalışmak misâli… Nemsiz olmak, neme lâzım noktasına evrilmeden nemli kalabilmek de gerek…

Duvarı nem yıkar, insanı da gam… Ne ‘nem’ demeli, ne ‘neme lâzım’ demeli insan… Nem olmadan tabiatın canlanması ne mümkün… Nem de gerekli, kim bilir belki dert de gerekli… Dertsiz olmak, başkalarının derdiyle dertlenmemek, en büyük aymazlık… O halde, susuz hayat olmayacağına göre, havadan da nem kapalım, ama yeterince… Selam, sevgi ve saygılarımla. https://bit.ly/muzafferceven kanalımı takip etmeniz, linki paylaşıp destek olmanız, olumlu-olumsuz görüşlerinizi, eleştirilerinizi iletmeniz dileğiyle…

Bu yazı toplam 1031 defa okunmuştur
Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
MUZAFFER ÇEVEN Arşivi
SON YAZILAR